Ga verder naar de inhoud

Premies en te­ge­moet­ko­min­gen

Laatst aangepast: september 2024

Het navigeren door de financiële aspecten van zorg kan vaak overweldigend zijn, vooral wanneer mantelzorgers te maken hebt met de dagdagelijkse complexiteit van jongdementie. Hieronder verwijzen we naar enkele bronnen die je kunnen helpen bij het vinden van antwoorden op vragen. Deze bronnen kunnen essentieel zijn om de zorg voor een geliefde met (jong)dementie beter te managen en te zorgen voor zowel het financiële als emotionele welzijn van de mantelzorger. 

Sommige tegemoetkomingen of premies worden niet uitgekeerd aan de mantelzorger, maar aan de persoon met dementie op jonge leeftijd zelf. Toch lijkt het ons belangrijk dat mantelzorgers een duidelijk overzicht krijgen van de mogelijke financiële ondersteuningsvormen.

Let op: in het kader van premies en tegemoetkomingen wordt er officieel vaak gesproken van 'handicap'. Dit is een vakterm. Hiermee willen we de capaciteiten en mogelijkheden die personen met dementie hebben, niet teniet doen. Niet iedere persoon met dementie ervaart de diagnose immers als een handicap.

Premies kunnen wijzigen, nieuwe premies kunnen mogelijk zijn. Maatschappelijk werkers proberen hier steeds van op de hoogte te zijn. Wens je te spreken over een mogelijke premie of tegemoetkoming voor jouw specifieke situatie? Blijf je na het lezen van onderstaande informatie met vragen zitten? Maak dan een afspraak bij de sociale dienst van het gemeentehuis, het OCMW, Sociaal Huis, ziekenfonds of ziekenhuis. Zij kunnen je mee op weg helpen.

Gemeentelijke mantelzorgpremie

Sommige gemeenten kiezen ervoor om mantelzorgers te ondersteunen door het geven van een mantelzorgpremie. Let op: niet iedere gemeente voorziet dit en ook de voorwaarden en condities verschillen per gemeente. 

Je kan hierover informeren bij de sociale dienst van de gemeente waar de mantelzorger woont, het OCMW of het Sociaal Huis.

Zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden (vroegere 'zorgverzekering')

Het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden (of de vroegere 'zorgverzekering') is een bedrag dat toegekend wordt aan de jonge persoon met dementie wanneer die aan specifieke voorwaarden voldoet. Wanneer men aan de voorwaarden voldoet, geldt dit zowel voor personen met jongdementie die thuis wonen als in een woonzorgcentrum wonen en veel zorg nodig hebben. 

  • Woont de persoon met jongdementie in een Vlaams woonzorgcentrum, rust- en verzorgingstehuis of psychiatrisch verzorgingstehuis? Dan ontvangen zij hun zorgbudget automatisch. Zij moeten dit dus niet langer zelf aanvragen. Voor meer informatie, neem je best contact op met de sociale dienst van de voorziening waar de persoon verblijft.
  • Woont de persoon met jongdementie thuis? Neem dan contact op met het ziekenfonds. Op basis van bepaalde schalen kan een medewerker van het ziekenfonds tijdens een huisbezoek de graad van zorg (of hulp-) behoevendheid in kaart brengen. Om het zorgbudget te ontvangen moet de hoge graad van 'zorgbehoevendheid' bewezen worden. Er bestaan bepaalde schalen die meten hoe zorgbehoevend de thuiswonende persoon is en daar een bepaalde "score" aan geven. Om het zorgbudget te ontvangen, is er een attest nodig met zo'n score om dit zorgbudget te kunnen krijgen. Welke schaal of score men kan gebruiken, hangt af van de zorg de persoon met jongdementie thuis krijgt. In dat geval neemt men best contact op met het ziekenfonds of zorgkas van de persoon met jongdementie.
Meer informatie hierover vind je hier

Verhoogde tegemoetkoming

Sommige personen met dementie hebben recht op een verhoogde tegemoetkoming. Die tegemoetkoming zorgt ervoor dat bijvoorbeeld bezoeken bij een arts of andere hulpverlener, opname in een ziekenhuis en geneesmiddelen goedkoper zijn. 

In specifieke gevallen heeft de persoon hier automatisch recht op, in andere gevallen moet men zelf een aanvraag indienen bij het ziekenfonds. 

Alle voorwaarden voor deze tegemoetkoming vind je hier

Maximumfactuur

De zorg en ondersteuning voor een jonge persoon met dementie is soms erg uitgebreid. Regelmatig wordt een tandarts, kinesitherapeut, verpleegkundige of andere zorgverlener bezocht. Er worden vaak verschillende geneesmiddelen aangekocht of soms is een opname in het ziekenhuis noodzakelijk. De kosten lopen dan soms hoog op. Het principe van de ‘maximumfactuur’ zorgt ervoor dat ieder gezin jaarlijks niet meer hoeft uit te geven aan geneeskundige verzorging dan een bepaald maximumbedrag.

Als de medische kosten, die een persoon zelf betaalt na tegemoetkoming van de verplichte ziekteverzekering, van zichzelf en de gezinsleden dit maximumbedrag bereiken, betaalt het ziekenfonds alle latere kosten terug. 

De persoon in kwestie hoeft hiervoor zelf niets te doen. Als de medische kosten het maximumbedrag van dat jaar overschrijden, dan betaalt het ziekenfonds die overige kosten automatisch maandelijks terug. 

Meer informatie hierover lees je hier

Integratietegemoetkoming (IT)

Wanneer de zelfredzaamheid van een persoon met jongdementie vermindert, wordt het uitvoeren van dagelijkse activiteiten zoals eten, wassen of koken steeds moeilijker. De integratietegemoetkoming (IT) is dan een compensatie voor eventuele bijkomende kosten die de persoon met jongdementie heeft om te kunnen deelnemen aan het dagelijks, maatschappelijk leven. 

Iedere persoon met jongdementie tussen 18 en 65 jaar kan een aanvraag doen om de gevolgen van jongdementie als handicap te erkennen. Wanneer de handicap erkend wordt en er aan specifieke voorwaarden voldaan wordt, kan men de integratietegemoetkoming ontvangen.

De specifieke voorwaarden en stappen om dit aan te vragen, lees je hier

Inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT)

Wanneer de persoon met dementie op jonge leeftijd ten gevolge van het dementieproces minder of niet meer kan werken, zal er een verlies in inkomen zijn. Onder specifieke voorwaarden kan men dan een inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) ontvangen (tot maximum 65 jaar).  

Het bedrag is afhankelijk van volgende factoren: 

  • Gezinssamenstelling;
  • Belastbaar inkomen van het gezin;
  • Impact van de handicap op datgene wat men op de gewone arbeidsmarkt kan verdienen en
  • Impact van de handicap op het dagelijks leven. 

Dit laatste, namelijk de impact op het dagelijks leven hangt immers samen met de integratietegemoetkoming. Vaak worden de inkomensvervangende en integratietegemoetkoming samen aangevraagd omdat er een impact is van de de aandoening op zowel het werk als op het dagelijks leven.

De voorwaarden en manier van aanvragen vind je hier

Zorgbudget voor mensen met een handicap ('basisondersteuningsbudget')

Als de persoon met jongdementie jonger dan 65 jaar is, wanneer de gevolgen van de diagnose erkend werden als handicap* en er een vastgestelde ondersteuningsnood is, kan men in aanmerking komen voor het zorgbudget voor mensen met een handicap (of ook wel 'basisondersteuningsbudget').

* Let op: de handicap moet dus ook reeds voor de leeftijd van 65 jaar erkend zijn. 

Alle informatie over het zorgbudget voor mensen met een handicap lees je hier Voor een erkenning als handicap kan je hier terecht

Zorgbudget voor ouderen (+65 jaar) met een zorgnood

Van zodra de persoon met jongdementie de leeftijd van 65 jaar bereikt en aan enkele voorwaarden voldoet, kan men in aanmerking komen voor het zorgbudget voor ouderen met een zorgnood (of de vroegere 'tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden'). Dit is een zorgbudget voor personen met een leeftijd vanaf 65 jaar, een beperkt inkomen en gezondheidsproblemen.

Alle informatie over dit zorgbudget vind je hier

Forfait voor chronisch zieken

Als je een chronische ziekte hebt, kan je in aanmerking komen voor een forfait voor chronisch zieken via het RIZIV (Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering). Dit forfait biedt jaarlijkse financiële ondersteuning om de extra zorgkosten te dekken die samenhangen met je chronische aandoening, zoals regelmatige doktersbezoeken, behandelingen of medicatie. 

In de meeste gevallen wordt dit forfait automatisch toegekend door je mutualiteit als je aan de voorwaarden voldoet. Je hoeft hiervoor meestal zelf niets te doen. Als je echter denkt dat je recht hebt op dit forfait maar het nog niet ontvangt, neem je best contact op met het RIZIV of met je mutualiteit. 

Incontinentieforfait

Wanneer de persoon met jongdementie thuis verblijft en incontinentie* vertoont, kan men mogelijk beroep doen op een incontinentieforfait, namelijk een forfait voor onbehandelbare urine-incontinentie. 

Wanneer de persoon met jongdementie aan de voorwaarden voldoet, dient de behandelde arts een aanvraagformulier in te vullen, wat bezorgd moet worden aan het ziekenfonds ter goedkeuring.

* urine en/of stoelgang kunnen niet opgehouden worden door een verlies aan controle/beheersing van de blaas en/of sluitspier.

Lees hier meer over de incontinentieforfaits

Tegemoetkoming voor hulpmiddelen via Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH)

Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) kan een tegemoetkoming geven voor bepaalde hulpmiddelen en aanpassingen in de leefsituatie. Het VAPH geeft een tegemoetkoming voor hulpmiddelen die een 'persoon met een handicap' nodig heeft om een of meerdere activiteiten, die wegens de handicap een probleem zijn, weer mogelijk te maken. Om hiervan gebruik te kunnen maken, moet deze tegemoetkoming aangevraagd worden voor de leeftijd van 65 jaar en moeten de moeilijkheden die de persoon met jongdementie ervaart, eerst erkend worden als handicap*. 

Een stappenplan om deze tegemoetkoming aan te vragen, vind je via deze link.

* Let op: de handicap moet reeds voor de leeftijd van 65 jaar erkend zijn.

Hier vind je meer informatie over hoe je deze tegemoetkoming kan aanvragen Ga rechtstreeks naar de brochure 'Hulpmiddelen en aanpassingen' van VAPH

Tegemoetkoming hulp aan derden

Wanneer een arbeidsongeschikte werknemer of zelfstandige hulp van een derde nodig heeft om bepaalde handelingen van het dagelijks leven uit te voeren, dan kan men een forfaitaire tegemoetkoming voor hulp van derden aanvragen. 

Lees meer hierover via deze link Meer informatie over jongdementie op de werkvloer vind je hier

Palliatief forfait

Wanneer een persoon met jongdementie thuis woont en de toestand erg achteruitgaat waardoor de levensverwachting niet meer dan drie maanden bedraagt, kan men in aanmerking komen voor het palliatief forfait. Dit is een bijkomende tegemoetkoming voor geneesmiddelen, verzorgingsmateriaal en hulpmiddelen die men in die situatie zelf (gedeeltelijk) moet bekostigen.

Om recht te hebben op het palliatief forfait moet een persoon voldoen aan volgende verschillende voorwaarden.

Lees alle voorwaarden en stappen tot aanvraag hier Lees hier waarop je recht hebt in een palliatieve situatie

Wens je meer informatie over tegemoetkomingen en premies?

Rech­ten­ver­ken­ner

rechtenverkenner.be

Applicatie MyBEnefits

mybenefits.fgov.be

Wil je meer weten over juridische en financiële ondersteuning?

Op deze pagina lijsten we de verschillende vormen van juridische en financiële ondersteuning op, waarop je beroep kan doen wanneer er sprake is van jongdementie. 

Financiële en juridische ondersteuning

Was dit een antwoord op je vraag of heb je gevonden wat je zocht?

Heb je zelf een suggestie of een opmerking over deze pagina?