Vroegtijdige zorgplanning (VZP)
Wat is vroegtijdige zorgplanning? Wanneer start ik met gesprekken over vroegtijdige zorgplanning voor een jonge persoon met dementie? Hoe zorgen we ervoor dat we de zorgwensen van de persoon in kwestie respecteren als hij of zij dat zelf niet meer kan aangeven?
Hieronder vind je antwoorden op deze vragen en meer, met een overzicht van hulpmiddelen, diensten en richtlijnen. Dit kan helpen om de wensen op tijd vast te leggen, zodat personen met dementie op jonge leeftijd de zorg en ondersteuning ontvangen die ze wensen, zelfs als ze daar zelf niet meer over kunnen beslissen.
Wat is vroegtijdige zorgplanning?
Vroegtijdige zorgplanning is veel meer dan opschrijven welke toekomstige zorg en behandeling iemand later niet meer wil. Het gaat erover dat de persoon met jongdementie in gesprek gaat met professionele hulpverleners, familie, vrienden of andere naasten over de toekomst. Wat wil de persoon met dementie op jonge leeftijd? Welke zorgen en behandelingen zijn gewenst? Welke liever niet (meer)? Wat is voor de persoon belangrijk? Hoe kijkt de persoon naar het hier en nu, maar ook naar later?
Door na te denken, door met elkaar in gesprek te gaan en door op te schrijven wat belangrijk is, wordt duidelijk wat de noden en wensen van de jonge persoon met dementie zijn. Dit kan alle betrokkenen helpen in het hier en nu, maar kan naasten ook op latere momenten erg ondersteunen bij het maken van keuzes of beslissingen, wanneer de persoon met jongdementie daar zelf niet meer over kan beslissen.
Wat zijn de voordelen van vroegtijdige zorgplanning?
Vroegtijdige zorgplanning biedt houvast en gerustheid voor de persoon met jongdementie én voor alle betrokken naasten.
Enerzijds is vroegtijdige zorgplanning waardevol voor de persoon met jongdementie gezien men op die manier tijdig en op een eigen tempo kan nadenken over later. De persoon in kwestie bepaalt zelf wat hij of zij later wel/niet wil.
- Anderzijds is het proces van vroegtijdige zorgplanning ook van grote meerwaarde voor hulpverleners, naasten en mantelzorgers. Ze leren begrijpen wat de persoon met jongdementie belangrijk vindt en weten wat die persoon in de toekomst precies wil. Het zijn net die dingen die naasten enorm helpen in het maken van beslissingen wanneer de persoon met dementie op jonge leeftijd het niet meer zelf kan uitdrukken.
Wil je meer weten over vroegtijdige zorgplanning? In deze video van de website 'Vroegtijdige zorgplanning bij dementie' geef verpleegkundige Gerda Okerman je meer uitleg.
Wanneer start je met vroegtijdige zorgplanning?
Het is nooit te vroeg om te spreken over vroegtijdige zorgplanning. Je denkt eigenlijk na over wat je belangrijk vindt in het leven, nu en later. Je geeft aan hoe je de toekomst ziet en wat je daarbij wel en niet belangrijk vindt. Dat is voor iedereen belangrijk, op welk moment dan ook. Iedereen kan namelijk plots ziek worden of een ongeval meemaken. Je hoeft dus niet te wachten totdat er jou iets ergs overkomt. Bovendien kan je je wensen, voorkeuren en visie hierover steeds wijzigen. Je kan en mag namelijk altijd van gedachten veranderen, dat is heel logisch.
Natuurlijk is het wel belangrijk dat je zelf klaar bent om over vroegtijdige zorgplanning te spreken. Wanner het beangstigend aanvoelt om dit te doen, helpt het vaak om in kleine stapjes te werken. Hieronder enkele tips:
- Het kan helpen om eerst aan een naaste, bij wie het veilig voelt, vertellen dat je hierover wenst te spreken.
- Dit kan aan de hand van bestaande hulpmiddelen (bv. een website of kaarten, zie hieronder) of door korte, meerdere gesprekken.
- Voor anderen voelt het misschien veiliger om dit te bespreken met een professionele hulpverlener zoals de arts, een medewerker van de Dienst Maatschappelijk Werk van het ziekenfonds of een psycholoog.
Stap voor stap zal je merken dat het kan zorgen voor rust in jouw hoofd enerzijds en voor houvast voor je omgeving anderzijds.
Hulpmiddelen en documentatie om te spreken over vroegtijdige zorgplanning
Spreken over vroegtijdige zorgplanning is niet altijd gemakkelijk. Onderstaande hulpmiddelen en tools kunnen helpen bij het voeren van gesprekken over dit thema.
Website 'Vroegtijdige zorgplanning bij dementie'
Kaarten Levenswensen
Webplatform 'Voor ik het vergeet'
Tools voor professionele hulpverleners
Ben je professionele hulpverlener? Volgende documentatie biedt je adviezen over de praktische toepassing en het verloop van vroegtijdige zorgplanning bij personen met (een vermoeden van) (jong)dementie.
Richtlijn 'Vroegtijdige zorgplanning bij dementie'
Samenvatting richtlijn 'Vroegtijdige zorgplanning bij dementie'
Brochure 'Vroegtijdige zorgplanning voor personen met dementie'
LevensEinde App LEA
Voor huisartsen: Vroegtijdige zorgplanning bij dementie
Meer lezen?
Heb je interesse in meer artikels en literatuur over vroegtijdige zorgplanning bij personen met (jong)dementie?
Op zoek naar informatie over financiële en juridische aspecten?
Ben je op zoek naar specifieke informatie over financiële en juridische aspecten van dementie op jonge leeftijd? Ook dit kadert in het ruimere geheel van vroegtijdige zorgplanning en tijdig nadenken over later.
Dank u wel voor de feedback.
We gebruiken uw feedback om onze website te verbeteren.
Er is iets misgegaan.
Probeer het later opnieuw.