Sek­su­a­li­teit en intimiteit

Dementie kan grote veranderingen teweegbrengen, zowel op vlak van intimiteit als op vlak van seksualiteit. Veranderingen in cognitieve functies en gedrag kunnen er namelijk voor zorgen dat de beleving verandert.  Dit kan zowel voor de persoon met jongdementie als voor hun partner en omgeving uitdagend zijn. 

We geven hieronder enkele voorbeelden van veranderende seksualiteits- en intimiteitsbeleving. Uiteraard is dit voor iedereen anders. Dit komt dus niet bij iedereen met jongdementie voor. 

• Mensen met dementie op jonge leeftijd kunnen impulsiever gedrag vertonen op vlak van seksualiteit waarbij ze bepaalde gedragingen of wensen uiten op een manier die sociaal minder of niet gepast lijkt (bijvoorbeeld minder remming hebben, dwingend of eisend zijn).
• Sommige mensen met jongdementie kunnen hun gevoelens van intimiteit niet meer goed uiten. Dit kan verwarring en spanning veroorzaken binnen een relatie, en het kan moeilijk zijn om erover te praten. 

• Personen met jongdementie hebben soms meer of net minder behoefte aan seksuele activiteiten. Sommigen worden zelfs bang wanneer het hierover gaat.
• Het kan zijn dat personen met dementie op jonge leeftijd niet of anders reageren op aanrakingen van hun naaste. Ze hebben mogelijk minder oog voor de gevoelens en behoeften van de partner.

Seksualiteit en intimiteit blijven, ondanks de uitdagingen van jongdementie, belangrijk voor emotionele verbinding en gevoel van nabijheid. Het bespreekbaar maken van deze thema’s is essentieel om respectvolle en liefdevolle relaties te behouden. 

Spreken over deze thema's is niet altijd eenvoudig. Wanneer het spreken moeilijk wordt, kunnen intimiteit en seksualiteit juist helpen om dicht bij elkaar te blijven. Knuffelen en aanrakingen worden dan misschien wel belangrijker en vormen zelfs een soort communicatiemiddel.

• Sommige partners ervaren een verminderde nood aan seksualiteit omdat hun geliefde veranderd is ten opzichte van vroeger, ze kijken nu anders naar hun geliefde omwille van de zorgnoden. 
• Partners voelen zich schuldig bij het beleven van seksualiteit omdat ze niet herkend worden door hun geliefde met jongdementie, hun geliefde niet altijd begrijpt dat ze getrouwd zijn of gewoon omdat de geliefde jongdementie heeft.
• Sommige partners zijn bang door het veranderend gedrag van hun geliefde.
• Partners kunnen net een betere intimiteits- en seksualiteitsbeleving ervaren omdat er minder remming is of omdat er minder woorden nodig zijn.

• Veel partners missen de aanrakingen, knuffels en momenten met hun geliefde zoals vroeger. Ze voelen zich afgewezen en alleen omdat hun naaste bepaalde noden en behoeften niet meer opmerkt of beantwoordt.
• Er zijn partners die aanrakingen, knuffels en seksualiteit missen, maar niet altijd in relatie tot hun partner met jongdementie. Ze ervaren de relatie met de partner niet meer zoals die vroeger was, maar missen dit aspect wel en ervaren de behoefte dit elders opnieuw op te zoeken. Dit zorgt vaak voor een verscheurd en schuldig gevoel. 
• Sommige partners gaan een nieuwe relatie aan, terwijl hun partner met dementie op jonge leeftijd nog leeft. Reacties van de omgeving en het schuldgevoel ten opzichte van de persoon met jongdementie spelen hierin een grote rol. Het is van groot belang dat partners met hun gevoelens ergens terecht kunnen en mogen rekenen op begrip vanuit de omgeving. De liefde, warmte en zorg die zij vaak willen blijven schenken aan hun naaste met jongdementie kan bestaan naast hun nieuwe relatie.